Blauwe Maandag tweeduizendtweeëntwintig. Bedacht door een psycholoog die er een formule op nahield om te kunnen berekenen wanneer de meest depressieve dag van het jaar zou zijn. En op deze manier uitkwam op de derde maandag van Januari.

Nu denk ik niet dat een exacte dag ieder jaar de meest depressieve kan zijn. Want ik weet niet hoe het bij jou was vanochtend, maar hier kwam er een prachtig zonnetje aan de horizon naar boven gekropen en dat maakt voor mij vaak een groot verschil in hoe het gemoed die dag start.
Maar hey. Dat ben ik.

Wat ik wel prachtig vind aan Blue Monday is dat het een vaste dag is om aandacht te vragen voor sombere gevoelens, donkere gedachten, depressie, voor het niet lekker in je vel zitten. Dat is iets wat ik alleen maar kan toejuichen. ​
​

Met terugwerkende kracht was mijn depressie al een lange tijd aan het sluimeren, maar zat mijn lijf zo vast in haar overlevingsstand dat die gevoelens niet naar de oppervlakte kwamen. In de afgelopen drie jaren verloor ik mijn stiefvader aan kanker en kreeg mijn moeder een beroerte waardoor ze halfzijdig verlamd raakte en nu in een verzorgingstehuis woont. Wekenlange onzekerheden volgden en omdat er geen partner meer was, viel de zorg, het geregel, op de schouders van mij en mijn broer. 
Een mens kan veel hebben. Veerkracht is oersterk en behulpzaam. Maar is ook bedoelt als overbrugging, niet als permanente staat van zijn. De overlevingsstand heeft een functie, maar op een gegeven moment is die directe aanleiding niet meer zo prangend aanwezig. 
Ik heb moeite gehad met uit die overlevingsmodus te komen. Ik zat er zo diep in, dat ik op momenten zo veel voelde dat ik niet meer wilde voelen en met momenten niets meer voelde dat ik niet meer wist dat ik er was. 
Pas toen ik bij iemand die dicht bij me staat zag dat je ook radicaal voor jezelf kunt kiezen en je op die rem kunt gaan staan viel bij mij het kwartje. En dat klinkt als een mooie openbaring, maar dat was een extreem pijnlijke. Want dat betekende, toegeven dat het even niet ging. Dat het oké is om dingen uit je handen te laten vallen en alles in staat te stellen van herstel. En dat betekent accepteren dat je het moeilijk hebt. Wat haaks staat op hoe ik mezelf heb lopen presenteren. 
Het masker dat alle donkerte wel 'even' omtovert tot een film of zelfportretten met tekstjes en gedichten.
Het masker dat zegt dat het moeilijk is, maar er ook licht aan het einde van de tunnel is.
De grap is. Dat ik via mijn werk vaak boodschappen breng die ik zelf het hardste nodig heb om te horen.
​Oh de ironie.

​

Madeira gaf me een sprankje hoop. En dat was alles wat ik nodig had om de wil te vinden om het nog niet geplaveide pad terug naar mezelf te gaan bewandelen. 

Ervaring leert, dat gevoel altijd vertraagd is bij het hebben van een depressie. Het in stand houden van gezonde gewoontes duurt lang voordat het haar vruchten afwerpt, waardoor opgeven op de loer kan liggen en ik heb absoluut dagen dat ik wakker word en denk: "vandaag niet". Op die dagen geef ik mezelf de kans om dat gevoel kwijt te raken door rustig op te staan, te ontbijten en te kijken of het gevoel blijft. 
Voor mij persoonlijk is het een dunne lijn tussen door blijven gaan, die grens over en het toch doen of toegeven aan dat het vandaag even niet gaat. Omdat de 'vandaag even niet' voor mij de angst van terugval naar helemaal onderin heeft. 
Maar dat bewustzijn helpt. 

Weten dat een ochtend, een halve dag, een hele dag, of een weekend je niet slecht voelen niet betekent dat je onderaan begint.
Want er zijn al zoveel bergen verzet.

Er zijn duizend-en-één tips die mensen geven om uit een depressie te komen. Sommigen vind ik fijn. Anderen niet. Het is een ontzettend persoonlijk proces, omdat de aanleiding, de gevoelens, de gedachten, en wat past heel persoonlijk is.
Het enige wat ik kan doen, is delen wat voor mij helpend is.

Het eerste wat ik daarover wil delen is dat ik heel veel naar binnen ben gekeerd de afgelopen weken. Ik ben er van overtuigd dat een depressie, een (emotionele) burn-out, niet lekker in je vel zitten, je veel kan leren over jezelf wanneer je bereid bent om te luisteren en te verkennen. Is dat makkelijk? Nee. Is het fijn? Niet altijd. Is het confronterend? Absoluut. Gaat het je helpen? Daar ben ik van overtuigd.

Dit is een stap die ik pas kon zetten toen het me lukte om weer wat dingen te ondernemen. Daarvoor zit denk ik het terug in beweging komen.
Een depressie is een handrem die alles stil legt. Het verlamt. Op alle mogelijke gebieden. En het antigif voor verlamming is beweging. Voor de één begint dat met opstaan. Voor de ander met aankleden. Voor mij betekende het iedere dag naar buiten. In het begin zomaar even. Nu begin ik de dag met kwartiertje wat oefeningen en later op de dag 5000 stappen. Er is geen goed of fout hier. Het is denk ik vooral belangrijk dat je in beweging komt. Op wat voor manier dat voor jou haalbaar is.
Door te bewegen activeer je je brein. Mocht je daar meer over willen weten, neuropsycholoog Erik Scherder heeft hier hele interessante en inspirerende gratis lezingen over die online te vinden zijn.

En hoe ongelooflijk moeilijk en kut en graag je het ook niet wilt doen. Praat erover. Met iemand. Dat kan iemand zijn die dicht bij je staat, een huisarts, een POH-GGZ, een psycholoog, een vriend van het internet. Maar delen is helen.
Je hoeft het niet alleen te doen. Je valt er niemand mee lastig en het is oké.

Onderdeel van terug tot mezelf komen is maken.
Delen. Buiten zijn. Langzaam opbouwen. Vallen. Loslaten. Huilen. Schrijven. Vertrouwen. Verliezen. Wandelen. Stilte. Opstaan. Affirmaties. Koken. Praten.
Ben ik er? Nee. Maar vraag me af of we er ooit zijn. Al zou dat een onderwerp voor een geheel nieuwe blog kunnen zijn.
Maar ik voel wel dat ik iets aan het bouwen ben. Intern. En dat is een krachtig gevoel. Dat ook soms ver te zoeken is. Want laten we wel eerlijk blijven. Het is geen rechte lijn terug naar de oppervlakte vanuit de diepte. Maar als je de reis kunt bekijken door de ogen vanuit nieuwsgierigheid in plaats van door angst, is het best de moeite waard.

Het is halverwege juni 2020
Twintig minuten voordat ik naar mijn ochtend-afspraak moet, wanneer mama’s bloeddruk in rust
stand veel te hoog is. Ze belt de huisarts en tijdens dat gesprek gaat het helemaal mis. Haar spraak valt weg.
Haar mondhoek hangt. Ik neem de telefoon over, bel 112 en vanaf dan stappen we een donkere film in, die
snel en traag tegelijk gaat.

Een film met twee verhalen. Het verhaal van mama en haar, zo zal blijken, meerdere tijdbommen in haar hoofd,
​die van een zelfverzekerde en onafhankelijke vrouw, een rolstoel gebonden bewoner in een zorgcentrum maakte.
En het verhaal van mij en mijn broer.
Wij krijgen tijdens deze donkere periode te horen, dat mama's (en oma's) tijdbom mogelijk erfelijk is.

Wat zou je doen, wanneer je de boodschap krijgt, dat jouw hoofd mogelijk levensgevaarlijk kapot is?
Dat je mogelijk een tijdbom in je hoofd hebt, die ieder moment kan barsten?
Over dit verhaal, deze reis, dit afschuwelijke, onzekere en ethische dilemma, maak ik de documentaire: Hoofd. Stuk.
Instinctief ben ik begonnen mezelf te filmen, hiervan zie je stukjes terug in deze teaser.

Het is een lange reis. Deze film.
Een pittige reis.
En het is een giga leertraject wat ik mag afleggen.

Zo'n belangrijk en impactvol project waar ik met veel liefde al maanden aan werk, onder liefdevolle en daadkrachtige begeleiding van mijn mentor Susanne Opstal. Zonder haar had ik het nooit op deze manier kunnen doen, het maken van deze film.
En door haar weet ik nu zeker dat het een film wordt die de kijker gaat raken en waar ik met trots aan werk, die ik straks met een film crew tot leven mag brengen en die ik met liefde zal delen en naar zal kijken!

Ook investeren in een kunstwerk?

Klik op deze zin om een kijkje te nemen in mijn online kunstwinkel,
​waar ik onder andere deze werken aanbied in gelimiteerde oplage.
Die ik persoonlijk bij je thuis kom afleveren 

Het is vandaag internationale vrouwendag.
En ik heb altijd een beetje moeite met die dagen waarop iets aandacht ‘moet’ krijgen.
Moederdag, waarop je je moeder een cadeau, extra liefde of aandacht moet geven.
Complimentendag (de dag waarop ik ben geboren notabene!) waarop je iemand een complimentje geeft.
Er is zelfs een orgasmedag (hallo???!).

Ik ben namelijk nogal een eigenwijze drol die doet waar ze zin heeft, wanneer ze daar zin in heeft en niet omdat het op deze specifieke dag moet.
Maar vandaag voelde ik toch de drang om even iets te delen. Op deze zonnige lente dag, terwijl ze regen af gaven.
​Maart roert zijn staart he?

Er zijn periodes waarin alles voor de wind gaat. Fantastische projecten die opgevolgd worden door nog meesterlijke projecten. Positieve dingen die maar aan lijken te komen waaien. Alleen komt iets natuurlijk nooit aanwaaien. Men vergeet dat je daar gewoon zelf keihard voor moet knokken.

Natuurlijk is er een fractie geluk in het spel. Maar het gaat voornamelijk om kansen creëren, kansen zien en vooral kansen grijpen.
Dat is een heerlijk pad om te bewandelen! Maar wat als dat pad ineens niet meer zo goed voelt? Wat als je even niet meer weet op welk pad je loopt, of welke kant je uit wilt gaan? Wat als je het gewoon eventjes niet meer weet?
Dat is toch helemaal ok?
Je mag het toch ook even kwijt zijn?

Maar dat voelt niet zo. Het voelt alsof het alleen maar goed mag gaan. Je alleen maar successen mag delen. Het voelt alsof het altijd, 100% fantastisch moet zijn. En laten we eerlijk zijn, dat is het nooit. Nee, ook niet bij jou. Ook niet bij Beyonce en ook niet bij de koningin. We hebben allemaal momenten dat we het even niet meer weten. En ik wilde alleen maar even zeggen, dat het ok is als je het even niet meer weet. Neem die tijd om uit te vinden wat je wilt doen. Neem die tijd om te kijken welke kant je op wilt gaan. Want zoals mijn moeder altijd tegen me heeft gezegd: “Kind, er is geen beslissing in je leven waar je niet op terug kunt komen. Behalve het krijgen van een kind.”

Dus ook al vond je vorig jaar dat je de meest fantastische job op de wereld had en het mooiste huis.
Is het heus ok als je dit jaar zou willen verhuizen en zou willen kappen met die baan.
Waar je dan naartoe gaat?
Dat bepaal je lekker zelf!
En weet je het nog niet?
Dan neem je de tijd om dat uit te zoeken.
Want dat mag!
Ik vind het namelijk een doodeng idee, dat je nu al zou weten hoe de komende tien jaar eruit zou gaan zien.
Ik ga voor avontuur.
Nieuwe belevenissen.
En de onzekerheid die daarbij komt kijken?
​Die vreet ik er bij op.

Mogen we het nog wel moeilijk hebben?

Want als ik de insta perfect plaatjes en kapot vele quotes van ‘positiviteitsgoeroes’ in stories moet geloven doen we het als mens niet goed als we niet de zonnige kant van iedere situatie kunnen zien.
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
Mogen we het nog lastig vinden?

Want ik krijg het gevoel dat er geen ruimte is voor de strubbelingen, de tegenslagen, we de zoektocht niet mogen ervaren simpelweg omdat anderen ‘er’ al zijn. En ben je ‘er’ niet, dan moet je als ondernemer echt wel aan de coach om er te komen en waar de fuck is ‘er’ dan en waarom moeten we ambiëren om veel te verdienen en duizenden volgers te hebben en waarom is het dus nooit goed genoeg. Moet er altijd meer en beter en groter en verder. En kampen kuddes met mensen daardoor met gevoelens van minderwaardering, niet goed genoeg en perfectionisme.
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
Mogen we de donkere krochten van onze ziel wel voelen, laat staan, delen?
​
Want o wee als iemand denkt dat je het wel eens moeilijk hebt, wat ben je dan nog voor een halfbakken mens.
“Iedereen doet het zo goed en heeft het voor elkaar en ik niet, dus ik zal het wel niet goed doen.”
Fuck.
Dat.
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀

Nieuwsgierig geworden naar de mogelijkheden om een werk van mij aan je muur te hangen?
Ik kom de kunstwerken graag persoonlijk bij je afleveren, bekijk hier alle beschikbare werken:

​Lieke Anna's Online Kunstwinkel